سفارش تبلیغ
صبا ویژن
ای مردم! بدانید که کمال دین جستجوی دانش و عمل به آن است . [امام علی علیه السلام]
لوگوی وبلاگ
 

دسته بندی موضوعی یادداشتها
 
عکس ، گردشگری ، جالب ، معماری ، زیبا ، روستا ، جیرفت ، جالبترین و عجیب ترین خانه ها در ... ، کرمان ، تاریخی ، متره و برآورد وپروژه ، متره و براورد ، لوازم تزئیناتی لوکس... ، جنوب ، خراسان جنوبی ، جاذبه گردشگری ، سومین آبشار بزرگ دنیا ، عکس زیبا ، دکوراسیون اتاق نشیمن ، دیدنی های هفته از گوشه کنار جهان ، رانندگی ، راه پله های دایره ای ، راه پله های دایره ای2 ، رزیبا ، رستوران زیبا ، رنان ، رنگ گرم و سرد در دکوراسیون ، رنگهای ترکیبی در دکوراسیون داخلی ، روانشناسی رنگ ها ، دکوراسیون حمام ، دکوراسیون داخلی ، دکوراسیون زیبا برای اتاق نشیمن ، دکوراسیون نشیمن ، دکوراسیون و ورزش ، دهبکری ، دیدنی ، دیدنی های روز از گوشه کنار جهان ، جالبترین و عجیب ترین خانه ها در دنیا (47 عکس ، جایزه معماری پریتزکر ، جشنواره نوروزی برج میلاد ، رویایی ترین هتل جهان ، ریبا ، زاها حدید-معماری-مدرن- ، زیباترین تصاویر نجومی سال 1390/ کویر ایران از فضا و سحابی به شکل ، زیبـــاتـــرین قصرهای اروپــــا در آب ، ژاپن یک سال پس از سونامی ، سایه و روشن ، سراب نیلوفر کرمانشاه ، سمنان ، سوژه ، سوژه های داغ وطنی ، عکس های داغ وطنی ، عکس=زیبا ، عکس=طراحی داخلی ، عکسهای جالب ، عکی ، عمران ، عکس ، عکس های دیدنی از خانه های درختی ، عکس های زنـدگی شـخصی آلبـرت انیشـتن ، عکس های شگفت انگیز و دیدنی 4 بعدی ، عکس های منتخب از نوروز 1391 ، عکس هایی از طراحی دیدنی دکوراسیون یک خانه رویایی ، عکس هایی از کارهای هنری فوق العاده زیبا با استفاده از خلال دندا ، عکسهای زیبا با موضوع آسمان آبی و ساختمان ها ، غار کتله‌خور؛هنر30میلیون‌ساله ، فقط در پرو... ، فلسفه نوروز ، فنگ شویی ، قالیچه در دکوراسیون ، قالیچه دردکوراسیون ، کاردانی ، سیل در شهرستان فومن ، شگفتیهای کشور ترکیه ، شهر تاریخی انارک ، طبیعت ، طبیعت و معماری زیبای روستاهای فرانسه ، طراحی اتاق برای من و فرزندم ، طراحی داخلی ، طراحی ذاخلی ، طراحی زیبای هتلی در سنگاپور ، طرحهای عجیب قدیمی برای نیویورک ، عجیب ترین زندانهای جهان ، عجیب ترین و جالبترین طرح های معماری هتل ، جاذبه ها و مناطق گردشگری استان کرمان - ، جاذبه ها و مناطق گردشگری استان کرمان -1 ، عکس جالب ، کنذوان ، گنبد عظیم سلطانیه ، لندن در آستانه المپیک ، خسک ، خلیج همیشه فارس ، خنده ، خنده دار ، خواب ، خیابان هنر در تهران ، دامغان ، دریاچه Crescent در کنار کویر ، دکوراسیون ، دکوراسیون اتاق خواب ، دکوراسیون اتاق خواب دختران ، چگونه برای پاگرد و راهرو بهترین رنگ را انتخاب کنید ؟ ، چگونه وسایل خود را در فضای کوچک شیک بچینیم؟ ، چیدمان میز نوروز ، حروف لاتین ، خارجی ، خانه ای عجیب صخره ای ، خانه های رویایی و زیبای ساحلی ، خانه هایی رویایی در دل طبیعت ، تالاب میانکاله ، تبدیل خانه ی ییلاقی دهه ی 60 به خانه ای دو طبقه و مدرن ، تخریب مهندسی شده به این میگن !! ، تصاویر برگزیده سال 90 (1) ، تصاویر برگزیده سال 90 (2) ، تصاویر برگزیده سال 90 (3) ، تصاویر نماد شهرهای جهان ، تصاویـری از رومانتیـک ترین رستـوران های دنیـا ، تصاویری از کارخانه خوذروسازی لامبورگینی ، تصاویری جالب از حوادث قدیمی با عمر 100 ساله... ، تصاویری دل انگیز و زیبا از طبیعت رویایی ، تصاویری دلنشین از طبیعت رویایی و زیبا ، تصویری از تهران که باور نمی کنید ، تمدن ، تهران از بالای برج میلاد ، جاده ای دیدنی و هیجان انگیز در نروژ ، جاده زیبا ، 10 تکنولوژی برتر ، 11 نکته جالب درباره خواب های شبانهویاها و خواب های شبانه از دیرب ، 21 نمونه ژست برای شروع عکاسی بهتر از آقایان ، 36 روش برای جذابیت بیشتر ، آب گرفتگی و تخلیه آب از ایستگاه مترو تهران ، آبشار ایگوئاسا ، آخر بدشانسی.. ، آرامگاه حاج ملا هادی سبزواری ، آشنایی با آثار باستانی هزاران ساله وطنمان ایرانتنگ شراب ساسانی ب ، آشنایی با سیستم سازه ای و تکنولوژی ساخت ساختمان امپایر استیت ، آموزش اتوکد مقدماتی1 ، ابشار ، اتاق خواب ، احمقانه ترین طرح های ساختمانی ، ارگ بم ، استخر ، استخر های خیره کننده و دیدنی در دنیا ، استخرهایی با طرح گیتار ، انواع تزیین میز غذاخوری ، ایده های اروپایی برای دکوراسیون منزل شما ، ایران ، ایرانی ، ایینه و دوکوراسیون داخلی ، با ترکیب این رنگ ها منزل خود را متفاوت و زیباتر کنید! ، بازی با نور ، باستان شناسی ، باغ پهلوان پور مهریز ، باغ گل ها در اصفهان ، باغ های پشت بامی ، باغ هلندی ، برج انیشتن در پوتسدام آلمان (11 عکس) ، برج های واتس در لس آنجلس ، بزرگترین پل کابلی ایران ، بنا های عجیب غریب و دیدنی! ، بیرجند ، پارک زیبا ، پرده و دکوراسیون ، پروپوزال آسمانخراشی شبیه رشته های ، پلی با کاربری خاص ، مادورودام (Madurodam) شهری به وسعت یک کشور! ، مبانی هنر های تجسمی8 ، مبانی هنرهای تجسمی ، مبانی هنرهای تجسمی5 ، مبانی هنرهای تجسمی6 ، متره و براورد5 ، متره و براورد8 ، مجسمه های درختی ساخته شده با سیم اثر کوین آیریس ، مجسمه های ساخته شده از آهن آلات بی مصرف (8 عکس ، محصولاتی که اشتباهی اختراع شدند! ، محوطه ، محوطه سازی ، مدرن ، مدلهای دکوراسیون داخلی خانه های لوکس ، مساجد جامع و تاریخی نائین و اردستان ، مسافران نوروزی در تخت جمشید شیراز ، مسجد کجا تپه ، مهدکودک ، نقشه ، نگهداری از گیاهان آپارتمانی ، هتل ، هتل یخی ، هتلی متحرک در آسمان ، وسایل کوچک در دکوراسیون داخلی نقش مهمی ایجاد می کنند؟ ، یک باران و این همه دردسر ، یک کانال بی نظیر و دیدنی کشتیرانی ، کامپیوترتان مخفیانه به چه وب سایت هایی متصل می شود؟ ، کلیسای جامع سنت باسیل ، کویر شهداد ،

آمار و اطلاعات

بازدید امروز :57
بازدید دیروز :8
کل بازدید :935260
تعداد کل یاداشته ها : 528
102/12/29
9:30 ص
مشخصات مدیروبلاگ
 
مهدی آذرخوش[1255]

خبر مایه
پیوند دوستان
 
هلیل جیرفت ازاد جیرفت همایش کانون کارشناسان کرمان نمایشگاه بین اللمللی کلیپ عاشق تنها.... حاج آقا مسئلةٌ ****شهرستان بجنورد**** ###@جزین@### نغمه ی عاشقی وب سایت روستای چشام (Chesham.ir) دهاتی مهربانی سه ثانیه سکوت برادران شهید هاشمی ►▌ استان قدس ▌ ◄ مقاله های تربیتی ღღتبسمـــــیـ بهـ ناچارღღ جاده های مه آلود بادله گشت نــــــا کجــــــا آبـــــــاد دل مــــن ... سرچشمه عدالت و فضیـلت ؛ امام مهــدی علیه السلام پـنـجـره مناجات با عشق عشق جواد قدرتی javadghodrati بسوی ظهور هیئت فاطمیون شهرضا ****سرچشمه**** آتش عشق سرچشمه ادب و عرفان : وب ویژه تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید بزرگترین سایت خنده بازار بندر میوزیک behtarinamkhoda من وآینده من سیب سرخ ..::غریبه::.. رگ روح عصر پادشاهان هستی تنهاااااا..... امروز باران یاور 313 چه زیباست با او بودن علی اصغربامری ►▌ رنگارنگ ▌ ◄ فروشگاه شاپ تو شاپ xXxXx کرجـــیـــهــا و البرزنشینها xXxXx جاده صدایم کن... نهِ/ دی/ هشتاد و هشت قتیل العبرات مهندس محی الدین اله دادی غدیریه ►▌ ....عسا قلم....▌ ◄ Ahorayearyaii پایگاه خبری تحلیلی فرزانگان امیدوار برهوت تنهایی کلبه درویشی اهلبیت (ع)،کشتی نجات ما... خاطرات یک مرد مجرد *دنـیــــای مـــــــن :) * نقشه راه عرشیان شهدا شرمنده ایم ««««« شب های تهران »»»»» دانلود هر چی بخوایی... YAS بسیـــــــــــج امتــــــــــــداد نهضـــــــــت عاشورایـــــــی ghamzade الهگان یادداشت های حبیب اله حاجی زاده دانشجوی پارسی حجاب تَرَنّم عفاف my twitter welcome to my profile آنتی شیطان مسکن Manna مسافر در شب... یار کارگر جوان و درس جوانان بیجار ❤ i همه چی ❤ ...اندکی صبر ، سحر نزدیک است اخبار روز ایران وجهان افسانه ی دونگ یی خطـــــــ خطی بوستــان سخــن چیزهای جالب S&N 0511 یوزرنیم و پسورد نود 32- username and password nod 32 قلب من ماه مهربان من آپدیت یوزر پسوورد نود32 عمو حسن ☀❤ یوزر و پسورد نود 32, پسورد نود 32, یوزرنیم و پسو آپدیت یوزر پسورد نود32 نوری چایی_بیجار معرکه همون قلقلک نرگس 1 زندگی جیگر نامه پایگاه مجازی بسیج در پارسی بلاگ wanted کهکشان ..:: بزرگترین مرجع کد آهنگ ::.. *آوای سارا2* بزرگترین گالری عکس افسانه دونگ یی عجیب ترین آدم ..... EMOZIONANTE your memoirs زندگی زیباست اما... محفل نور ایران اسلامی عطر گل یاس *مظلومیت اهل البیت(علیهم السلام)* دلـتنگـ هشـیگـــــــــی مسعود رضانژاد فهادانـ قرار یا د د اشت ها ی شخصی خو د م . بروبچ زابل love at the first sight داروخانه دکتر سلیمی ऌ عاشق بی معشوق ऌ arash robatik بر و بچه های ارزشی بی خیال همه چی دیدبان اینترنتی دوستانه کبوتر نامه بر mohammad reza firoozbakht عشق اول11 کلبهء ابابیل ضرب المثل از همه جای دنیا hamidsportcars خاطرات شیدا و مخاطب خاص بفرما تنظ دل شکسته پایگاه اطلاع رسانی آزمون دکترای مدیریت ساحلی دیگر نـــابترینـــــــــــــــــها باهم باشیم هیئت عزاداری آسمانیان فاطمه زهرا انتخابات همیشه آزاد فانوس به دست.... ازتاریکی ها...رهسپاربه سوی نور مهندسی متالورژِی My Camera (کوروش کبیر)kabir kourosh weblog Note Heart امامزاده میر عبداله بزناباد سایت حقوقی (قانون ایران) www.LawIran.ir تا شقایق هست زندگی اجبار است . رقصی میان میدان مین تولید ورمی کمپوست//شرکت نوآوران جوان آوان پارس دزفول اخبار شبکه های دیجیتال javani زبان انگلیسی CHARMING OF ME سالار بهمن به بهترین وبلاگ سرگرمی خوش امدید بی هم نفس عاشقانه|وبلاگ عاشقانه ها بـــــــــاغ آرزوهــــــــــا = Garden of Dreams •.♥.• تــــبــلــیـــغــات رایـــگــان •.♥.• کشکول عکس و جک و اس ام اس اس ام اس پ ن پ گذری به نام امام نقی علیه السلام السلام علیکم یا اهل بیت النبوه تــــــــــــالـــــــشـــــــــــــان تعمیر و نگهداری هواپیما&اطلاعت عمومی ندای حق ❤خاکســـــــتر عشـــق❤ کاسل تنهایی .... دلم گرفته کـــــــــــــمــــــــــــــــــــــــــک روان شناسی * 心理学 * psychology دانشجوی شبانه رویابین زندگی در باغ عشق یاس... عشق فقط عشق خدایی هرکس منتظر است... جوان ایرانی مهندسی پیوند ارتباط داده ها ICT - DCL درست و غلط از یک انسان تراوشات یک ذهن زیبا بیاتوووو...بدت نمیاد... روستای مز زنگ تفریح سیرت پیشگان خونه دل جـــــام غـــــزل جالب انگیزناک مطالب پایه ی ششم دبستان سلامت ما ܓღ فـــرقــ بــیــنـــ عـشــقــ و دوسـت داشــتــنــ چوکــــــــــــــ بندری مجاهد69 موزیک انلاین تنهای تنها دقیانوس سکوت پرسروصدا یهـ ـ دنیــ ــ ـــا دلمـــ ـ ــــ گرفتهــ ــ ـــ✘ شاسوسا ღ جـــــــــاده ی عـــــــــشـــــــــــقღ وبلاگی برای تمام دوستان بادصبا عاشق آسمونی گل باغ آشنایی عاشقانه های محمد وبلاگ انتظار باور من...!!! عشق و تنهایی دختر و پسرای ایرونی راز رسیدن به شادی و سلامتی مطالب جالب Mohammad M.T sms های جدید خورشیدها داستانک خواندنی های ایران جهان آبی به رنگ آسمان بلوچستان فقط خدا یکی هست تو قلبم.... عرفان وادب یاران امام خامنه ای - جوانان مکتب المهدی هیئت حضرت زهرا(س)شرفویه دقیانوس love m ایرانیان باش باش باش کشاورزی نوین ریاضیات چی کار؟ alone دل نوشته های من آموزش تست زدن کنکور رود تنها نیست تو هم یکبار بنویس تا ببینی نوشتن چه لذتی دارد... ●◌♥DELTANGI♥◌● بدون عنوان شـــــــیـــشـــــه ی نــــــــــــازک دلـــــــــــــــــــتنگی قصه های شب برای کوچولوها دل نوشته های مائده vagte raftan نمی دونم بخدا موندم تنهایی......!!!!!! در انتظار آفتاب پرسپولیس hamechi hast بچه های مدرسه امام رضا(ع) عشق گمشده من دل نوشته رهایم کن....بگذار آزاد باشم جیغ بنفش در ساعت 25 تورو دوس دارم،،،تو مال منی آخرین اخبار شرکت های مربوط به موبایل مهاجر صــــــــــــــــــــــــدا ی منــــــــــــــــــــــ ashegh پرواز را به خاطر بسپار درگز دیار آشنا شقایقهای کالپوش *...بانو...* خانه همدلان profosor پیامنمای جامع فقط خدا رازهای موفقیت زندگی تقدیم به کسی که باور نکرد دوستش دارم ترخون عشق مشعلدار سربازی در مسیر آزاد صدای سکوت خــــــــــــــــاطــــــــــــره هـــا مشق عشق ناز تینا دلدارا جـــــوکیـ ـها ..:.:.سانازیا..:.:. غزلیات محسن نصیری(هامون) esoesmusic *نهانخانه جان* ღ♥ღ من و تو ღ♥ღ من و تو...ما ܓ✿ خیلی دخترونه عکس ، مدل لباس جدید فیسبوک ایران طب سنتی@ دل نوشته های یک دیلامی مجله اینترنتی دوراهک یامهدی davood مرام و معرفت ...عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
معماری
فضای مذهبی - معماری

http://azarkhoosh2010.ParsiBlog.com
بنای مسجد جامع اردستان در مرکز محله محال اردستان واقع شده و از کهن ‌ترین مساجد ایران است که براساس بررسی های صورت گرفته بنای اولیه آن ، مربوط به قرون اولیه اسلامی است و در دوره سلجوقی تجدید بنا و در دوره های دیگر، بخش‌های مختلفی به آن اضافه شده است.


  
سبزوار - خبرگزاری مهر : آرامگاه حاج ملا هادی سبزواری مربوط به دوره قاجار است و در شهر سبزوار، ضلع جنوبی میدان کارگر واقع شده است که فضای داخلی آرامگاه شامل طرحی چلیپایی شکل بوده که در آن حجره ها و اتاق هایی تعبیه گردیده است


  

کلیسای جامع سنت باسیل روسی: یک کلیسای جامع در میدان سرخ، مسکو

روسیه است کهبه دستور ایوان مخوف ساخته شد. این کلیسا در مرکزمسکو

قرار داشت و بلندترین بنای مسکو تا سال 1600 به شمار می‌رفت.


سازه اصلی «کلیسای تثلیث» و بعدها «کلیسای جامع تثلیث» است که هشت

کلیسای دیگر دور آن هستند و کلیسای دهم نیز در سال 1588 ساخته شد.


به عنوان قربانی سکولاریزم دولت شوروی این بنا در سال 1929 به طور کامل تبدیل

به موزه شد. از سال 1990 این بنا به همراه کرملین و میدان سرخ به عنوان یکی

از میراث‌های جهانی یونسکو شناخته شد.








Click this bar to view the original image of 650x488px and 124KB.



Click this bar to view the original image of 501x599px and 81KB.




  
1-      کلیسای ارگانیک – ایتالیا این کلیسا که در حومه برگامو واقع شده است در واقع ساخته شده از درختان است. طراح آن هنرمند ایتالیایی, Giuliano Mauri است. این سازه را میتوان یکی از جالبترین سازه های ارگانیک جهان دانست. در سال 2001 این هنرمند با ذوق به دلیل علاقه ای که به طبیعت داشت [...]
  
  
استادیو RUX منهتن برنده مسابقه طراحی مسجد مدرن جدید برای امارات متحده عربی شد. این طرح شامل یک حوضچه آب, مخصوص وضو در زیر یک پلتفرم پله ای به شکل مثلث است که برای نماز خواندن و دعا در فضای آزاد در نظر گرفته شده است. همچنین در اطراف این پلتفرم پله ای, ساختمانهای چند [...]
  
  

موقعیت مکانی مصلی مشهد

مصلی پایین خیابان در کنار بلورا مصلا و جاده مشهد – سرخس واقع است. در خارج شهر مشهد تنها بنایی که دیده می‌شود مصلی است که در هزار و هشتاد و هفت در عهده شاه سلیمان ساخته شده و شبیه است به مصلای طرق که در هشتصد و سی و هفت بنا کرده‌اند. .

دلیل ساخت مصلای مشهد: شهر مشهد از اوایل سدة نهم هجری (دوره تیموری) مصلایی که فاصله یک فرسنگی جنوب شرقی شهر در محل روستای طرق داشته که اکنون خرابه‌های آن برجاست اما ظاهرا از پایان عهد تیموری و اوایل صفوی که حملات مکرر ازبکها به خراسان و شهر مشهد شروع شده استفادة اهالی مصلای طرق همیشه ممکن نبوده است بدین سبب مصلای جدیدی برای شهر مشهد در فاصله چند صد متری کیلومتری بیرون دروازة پایین خیابان احداث کرده که تا قرن حاضر به عنوان تنها مصلای شهر مشهد مورد استفاده بوده است.

خصوصیات بنا: مصلای مشهدت عبارت است از ایوانی بلند که در طرفین آن دو رواق وجود دارد و بر بالای هر رواق گنبدی بنا شده است.

علت ایجاد دو رواق در طرفین ایران : این دو رواق بی‌شک در نظر سازندة بنا که د رآن هنگام مامور تعمیر جامع گوهرشاد بوده جهت تقویت و استحکام بنای اصلی تکیه گاهی لازم و ضروری تشخیص داده شده و لیکن بعدها به محل نماز برای زنان گردیده است.

طرح کلی بنا به صورت مستطیل شکل است که چهار غرفه یا طاقنمای عمیق قرار رگرفته است در غرفه‌های جنوب شرقی و غربی راه پله‌هایی برای دسترسی به پشت بام بنا تعبیه شده است اتاق‌های گنبد‌دار مجاور ایوان هر یک در گاههای بزرگی در جهت شمالی ،‌شرقی و غربی دارند بدین ترتیب نمای اصلی بنا متشکل از ایوانی بزرگ به دو ایوان یا درگاه کوچک در طرفین آن است.

تزئینات :‌نمای اصلی آن مزین به تزئیناتی از کاشی‌های معرق دوران شاه سلیمان صفوی است و دو نوار کتیبه دارد که بر روی هر دو تاریخ 1087 هـ.ق نقش شده است نام کاتب نیز در انتهای کتیبه مستطیل شکل به این شرح نقش شده است. کتیبه راجیاء الی الله محمد حسین بن عنایت الله

علاوه بر کاشیکاری معرق نمای ایوان بدنه داخلی آن با گچبری‌ها و مقرنس‌ها مزین شده است بدنه داخلی بنا گچ مالی و در بعضی نقاط گچ‌بری و مقرنس کاری شده است رنگ آمیزی جز بر روی محراب و کتیبه بزرگی که دور تا دور لبة ایوان نقش شده است دیده نمی‌شود این کتیبه نیز با کاشیهای معرق ساخته شده عمل محمد حسین فرزند عنایت الله است در داخل محراب کتیبه‌ای به تاریخ 1086 هـ.ق (‌6-1675 م) نام نویسنده را به این شرح بیان می‌کند محمدرضا الا ما... در این عبارت گفت (الا ما .....) ناقص و ناتمام است یعنی قسمت آخر آن ریخته و از بین رفته ولیکن مسلم است که مقصود «محمدرضا الامامی اصفهانی» است که کتیبه‌های فراوانی برای بناهای اصفهان و قم نوشته و در آخرین سالهای حیات خود نیز برای بناهای مشهد چند کتیبه تحریر کرده است.

کتیبه ایوان مصلی یکطرف دوران ایوان سورة مبارکه تبارد الذی بیده الملک و طرف دیگر در ایوان سوره یسبح لله ما فی السموات و الارض » میان ایوان دو طرف طاقنما آیه الکرسی و در طاقنمای وسط سورة (سبح اسم ربک الاعلی) در وسط طاقنما آیه (قد نری تقلب وجهت فی السما) و در میان ایوان حدیثی از حضرت امام صادق علیه السلام دیده می‌شود.

در قسمت تحتانی تزئیناتی لبه طاق ایوان در هر طرف نه بیت شعر فارسی به خط نستعلیق به رنگ زرد بر زمینه آبی نقش بسته است.

معمار بنا: برکتیبه کاشی بنام نام معمار «حاجی شجاع اصفهانی» که در تعمیرات بنای جامع گوهرشاد نیز دست داشته ماده تاریخی ازن کتیبه 1087 هـ.ق است بنابراین «استادکار» این بنا حاجی ملک نیست بلکه مردمی بوده است مورد اعتماد و اعتقاد بانی بنام ابوصالح صدر الدین که از طرف وی در این کار مباشرت داشته است.

مقایسه‌ مصلی مشهد و طرق : مصلای طرق مرکب است از یک تالار چهارگوش که برفراز آن گنبدی بنا کرده‌اند و جلوی آن ایوانی است مرتفع به سبک و صورتی که مردم مشرق ایران دوست دارند و در انتهای ایوان نیز محرابی دیده می‌شود.

دیز ضمن بحث از مصلای اخیر می‌گوید که گروهی از مردم به حالت صف رو به قبله این بنا تاریخی ایستاده و از حیث منظرة خارجی با مساجد ترکستان تفاوتی ندارد و هر دو آنها مانند مسجد بخارا بر روی مصلی‌هایی ساخته شده‌اند و ما باید به طور قطع و یقین مصلی‌ها را به سان امکنه وسیعی در نظر آوریم که اکثر اوقات عاری از هرگونه ساختمان است ولیکن گاهی مزین به بناهای معظمی به اشکال گوناگون می‌باشد که مشخصات مخصوصی ندارد یعنی ممکن است از یک فضای محصور و ساده و حتی فقط از یک دیوار قبله یا از یک مدرسه و مسجد تشکیل شده باشد.

مصلای طرق بنای معظم و زیبایی است که در کمال دقت ساخته شده است. ولیکن آجرچینی‌های قسمت بالای آن که مجاور با لبة ایوان است و نیز دیوار‌های زوایای پشت بام بسیار بی‌استحکام و سست است در نتیجه طاق ایوان و چند قسمت از بدنة دیوار در عقب بنا فرور ریخته است به عکس گنبد بنا که با استحکام تمام بر روی دو پایة هشت ضلعی تکیه کرده کاملا سالم و بی‌عیب مانده است در حال حاضر هیچ گونه علامت و نوشته‌ای که دلیل بر اثبات و تعیین این مطلب داشته باشد بر دیوارهای بنا دیده نمی‌شود ولیکن ممکن است در زمان صنیع الدوله تاریخ بنا در پایان کتیبه مفصلی که بر ایوان مصلی نقش بوده و امروز فقط بخش کوچک زیرین از آن باقی مانده است وجود د اشته و اشخاصی که این مطلب را به او اطلاع دادند تاریخ بنا را در کتیبه دیده باشند.

 


  
  

مصلا در دیگر کشورها

دیز می‌نویسید که در شهر بخارا در آغاز از ریگستان ارگ و میدان جلو باروی شهر به عنوان مصلی استفاده می‌کرده‌اند چنانکه در دوران سلطنت منصور بن نوح سامانی (350-366 هـ.ق – 961-967 م) چون منطقه ریگستان ارگ در اعیاد و مراسم مذهبی برا یگنجانیدن تمام مومنین کفایت نمی‌کرد  و بسیار کوچک شده بود به سال 971 م محل جدید خارج از دیوارها و حصار شهر بنا کردند به نظر می‌رسد که در شهر هرات نیز نبودن جا علت اصلی انتخاب محلی در شمال غربی این شهر بوده که از آن هنگام به بعد به نام مصلی خوانده شده است.

مصلای منصوره نزدیک تلمسان یک چهار دیواری است که در هر یک از دو دیوار شمال شرقی و جنوب غربی آن دری نصب و محرابی در وسط دیوار جنوب شرقی آن بنا کرده‌آند در تمام شهرهای مراکش مصلی محوطه‌ای است وسیع و محصور که محرابی در دیوار آن ساخته شده است در این محوطه مکانی مرتفع نیز برای خطیب وجود دارد در منامه پایتخت جزیر بحرین مصلی‌ها و مساجد عبارتند از ایوان هایی دارای چند رواق که هر رواق مرکب است از چند ردیف ستون با طاق رومی که همه آنها به موازات دیوار قبله است و دیوار قبله هم محراب ندارد در هرات بنایی که به نام مصلی خوانده می‌شود شکل یک مدرسه عادی را داشت که دور تا دور به طرق هفتاد متر بنا شده بود در اصفهان نیز مصلی نوعی شبستان بود در جای دیگر از آثار و ابنیه ترکستان و مسجد کالیان و مسجد لب حوض که هر دو ایوانهای ورودی معظمی دارند ولیکن فاقد صحن هستند سخن می‌گویند و چنین اظهار می‌دارد که به هنگام نماز جماعات بزرگی از مردم در مقابل این مساجد صف در صف می‌ایستند و این امر خصوصا در ترکستان معمول و متداول است. از طرف دیگر بنای مصلای بخار کن ونیر آنرا مسجد نمازگاه خوانده است و بروی قطعه زمین نسبتا بلندی بنا شده و در جلوی ان فضای وسیع و آزادی وجود دارد که محل اجتماع مردم بوده است این بنا مرکب است از یک ایوان مرتفع که در انتهای آن دری است که به یک تالار چهارگوش باز می‌شود و در طرفین این تالار دو رواق وجود دارد که وسعت و ارتفاعشان از تالار اصلی کمتر است این دو رواق هر دو سقف هستند و چهار طرف آنها کاملا باز و آزاد است یعنی در ندارد و شبیه به تالارهای دو طرف مصلای مشهد می‌باشد.

چرا مصلی‌ها بعد از مدتی متروک می‌شده است. این قبیل امکنه که به ندرت مورد استفاده واقع می‌شده و ممکن بوده است که پس از اندک زمان متروک شود و از انتفاع اصلی بیفتند هرگز در ردیف بناهای مهم و معظم تاریخی قرار نگرفته اند . همین امر خود توجیه می‌کند که چرا علیرغم تعداد زیادی از مصلی‌های که مصنفین و مولفین مسلمان در کتب خود به آنها اشاره کرده‌اند تعداد بناهایی که به نام مصلی تا به امروز باقی مانده‌اند تا به این حد کم و انگشت شمار است و علاوه بر آن بیان می‌کند که چرا مصلی‌ها یک نوع سبک خاص از فن معماری ندارند و مصلا‌هایی که ما می‌شناسیم به اشکال بسیار گوناگونی جلوه می‌کند.


  
  

معنای لغوی مصلا:

مصلا از نظر لغوی کلمه‌ای است عربی به معنای محل نماز، نمازگاه و جایی که مردم در عید فطر و قربان در آن نماز می‌گذارند.

عملکرد مصلا

مساجد جمعه مخصوص مساجدی که برای شهرهای بزرگ ساخته می‌شد کمتر اتفاق می‌افتاد که گنجایش تمام مومنین یعنی مردان مسلمان بالغ آزاد را که مقید به نماز جماعت بودند را داشته باشند و به طریق اولی ممکن نبود که تمام افراد مسلمان در ایام عید فطر و عید قربان یا به هنگام دعاهای دستجمعی که در موقع وبا و طاعون و خشکسالی‌های بسیار طولانی خوانده می‌شد. در آن جمع شوند در این گونه مواقع مراسم نماز و دعا در زمینهای وسیع و ازادی به نام مصلی که عموما در کنار شهر بود برگزار می‌شد به قول ژرژمارسه مصلی نمازخانه‌ای در هوای‌ ازاد بود.

بنابراین مصلی یعنی محل اجتماع خاص و عام قطعه زمین وسیع و آزادی بوده است محصور یا غیر محصور که بر حسب افزایش و نقصان وسعت و عدد سکنه شهر گاهی مورد استفاده قرار می‌گرفته و گاهی متروک می‌شده است.

قدمت مصلی در ایران :‌ با توجه به متون تاریخی به سده‌های نخستن اسلامی برمی‌گردد بیشتر مصلی‌ها فاقد بنای خاصی بودند اما در تعداد نیز بنای منفردی تدارک دیده می‌شد.

قدیمی‌ترین مصلی‌های موجود در ایران: از جمله قدیمی‌ترین مصلی‌های به جای مانده مصلای یزد است که قدمت آن حداقل به دوره ایلخانی – تیموری برمی‌گردد و از نظر معماری مورد منحصر به فردی است از دیگر مصلی‌های مهم تاریخی می‌توان به مصلای مشهد طریق و سبزوار اشاره کرد که از نظر مکانی زمانی و معماری قرابت نزدیکی با یکدیگر دارند مصلای مشهد و سبزوار از آثار دوره صفویه و مصلای طرق از آثار منسوب به دوره تیموری است.

مصلی مشهد زمین مشجری است تقریبا در یک کیلومتری دروازه پایین خیابان مصلای طرق و جزیی از یک دشت است در چند کیلومتری جنوب غربی مشهد مصلای یزد که اول در مرکز شهر بوده امروزه میدان وسیعی است که دور تا دور آن ساختمان مدرسه است.

مصلای همدان تپه‌ای است عریان در جنوب شهر کنونی مصلای اصفهان در خارج از برج و با روی شهر نزدیک دروازه طوقچی بوده است.


مصلا در دیگر کشورها

دیز می‌نویسید که در شهر بخارا در آغاز از ریگستان ارگ و میدان جلو باروی شهر به عنوان مصلی استفاده می‌کرده‌اند چنانکه در دوران سلطنت منصور بن نوح سامانی (350-366 هـ.ق – 961-967 م) چون منطقه ریگستان ارگ در اعیاد و مراسم مذهبی برا یگنجانیدن تمام مومنین کفایت نمی‌کرد  و بسیار کوچک شده بود به سال 971 م محل جدید خارج از دیوارها و حصار شهر بنا کردند به نظر می‌رسد که در شهر هرات نیز نبودن جا علت اصلی انتخاب محلی در شمال غربی این شهر بوده که از آن هنگام به بعد به نام مصلی خوانده شده است.

مصلای منصوره نزدیک تلمسان یک چهار دیواری است که در هر یک از دو دیوار شمال شرقی و جنوب غربی آن دری نصب و محرابی در وسط دیوار جنوب شرقی آن بنا کرده‌آند در تمام شهرهای مراکش مصلی محوطه‌ای است وسیع و محصور که محرابی در دیوار آن ساخته شده است در این محوطه مکانی مرتفع نیز برای خطیب وجود دارد در منامه پایتخت جزیر بحرین مصلی‌ها و مساجد عبارتند از ایوان هایی دارای چند رواق که هر رواق مرکب است از چند ردیف ستون با طاق رومی که همه آنها به موازات دیوار قبله است و دیوار قبله هم محراب ندارد در هرات بنایی که به نام مصلی خوانده می‌شود شکل یک مدرسه عادی را داشت که دور تا دور به طرق هفتاد متر بنا شده بود در اصفهان نیز مصلی نوعی شبستان بود در جای دیگر از آثار و ابنیه ترکستان و مسجد کالیان و مسجد لب حوض که هر دو ایوانهای ورودی معظمی دارند ولیکن فاقد صحن هستند سخن می‌گویند و چنین اظهار می‌دارد که به هنگام نماز جماعات بزرگی از مردم در مقابل این مساجد صف در صف می‌ایستند و این امر خصوصا در ترکستان معمول و متداول است. از طرف دیگر بنای مصلای بخار کن ونیر آنرا مسجد نمازگاه خوانده است و بروی قطعه زمین نسبتا بلندی بنا شده و در جلوی ان فضای وسیع و آزادی وجود دارد که محل اجتماع مردم بوده است این بنا مرکب است از یک ایوان مرتفع که در انتهای آن دری است که به یک تالار چهارگوش باز می‌شود و در طرفین این تالار دو رواق وجود دارد که وسعت و ارتفاعشان از تالار اصلی کمتر است این دو رواق هر دو سقف هستند و چهار طرف آنها کاملا باز و آزاد است یعنی در ندارد و شبیه به تالارهای دو طرف مصلای مشهد می‌باشد.

چرا مصلی‌ها بعد از مدتی متروک می‌شده است. این قبیل امکنه که به ندرت مورد استفاده واقع می‌شده و ممکن بوده است که پس از اندک زمان متروک شود و از انتفاع اصلی بیفتند هرگز در ردیف بناهای مهم و معظم تاریخی قرار نگرفته اند . همین امر خود توجیه می‌کند که چرا علیرغم تعداد زیادی از مصلی‌های که مصنفین و مولفین مسلمان در کتب خود به آنها اشاره کرده‌اند تعداد بناهایی که به نام مصلی تا به امروز باقی مانده‌اند تا به این حد کم و انگشت شمار است و علاوه بر آن بیان می‌کند که چرا مصلی‌ها یک نوع سبک خاص از فن معماری ندارند و مصلا‌هایی که ما می‌شناسیم به اشکال بسیار گوناگونی جلوه می‌کند.